เกร็ดความรู้ด้านโลจิสติกส์ เจาะลึก การหาพิกัดตั้งศูนย์กระจายสินค้าด้วยวิธี Center of Gravity

การหาตำแหน่งศูนย์กระจายสินค้าด้วย Center of Gravity 📍
คุณรู้หรือไม่? การเลือกที่ตั้งศูนย์กระจายสินค้าที่ดี สามารถลดต้นทุนขนส่งได้หลายล้านบาทต่อปี!
วันนี้มาแชร์เทคนิค “Center of Gravity” วิธีการคำนวณหาพิกัดที่ตั้งศูนย์กระจายสินค้าที่เหมาะสมที่สุด โดยคำนึงถึงปริมาณความต้องการของลูกค้าแต่ละพื้นที่

🎯 Center of Gravity คืออะไร?
เป็นวิธีการคำนวณหาจุดศูนย์กลางถ่วงน้ำหนัก ที่จะช่วยให้ระยะทางและต้นทุนในการขนส่งสินค้าไปยังลูกค้าแต่ละจุดมีค่ารวมต่ำที่สุด

📚 ตัวอย่างจริง: บริษัทอาหารแช่แข็งในกรุงเทพฯและปริมณฑล
สมมติบริษัทของเรามีลูกค้า 5 ร้านค้าปลีกรายใหญ่ในพื้นที่กรุงเทพฯและปริมณฑล ต้องการหาตำแหน่งที่เหมาะสมในการตั้งศูนย์กระจายสินค้า
ข้อมูลลูกค้า:

ร้าน A (แจ้งวัฒนะ): สั่งสินค้า 500 กล่อง/สัปดาห์
ร้าน B (ลาดพร้าว): สั่งสินค้า 300 กล่อง/สัปดาห์
ร้าน C (บางนา): สั่งสินค้า 400 กล่อง/สัปดาห์
ร้าน D (รังสิต): สั่งสินค้า 200 กล่อง/สัปดาห์
ร้าน E (สำโรง): สั่งสินค้า 350 กล่อง/สัปดาห์

🗺️ ขั้นตอนที่ 1: หาพิกัด X, Y จาก Google Maps

เปิด Google Maps (maps.google.com)
คลิกขวาที่ตำแหน่งร้านค้า
เลือก “พิกัดที่นี่” จะได้เลข 2 ตัว เช่น 13.1234, 100.5678

เลขแรก (13.1234) คือ Latitude (Y)
เลขที่สอง (100.5678) คือ Longitude (X)

พิกัดที่ได้:

ร้าน A (แจ้งวัฒนะ): X = 100.5708, Y = 13.8298
ร้าน B (ลาดพร้าว): X = 100.6048, Y = 13.8164
ร้าน C (บางนา): X = 100.6093, Y = 13.6686
ร้าน D (รังสิต): X = 100.5932, Y = 14.0299
ร้าน E (สำโรง): X = 100.6000, Y = 13.5800

🧮 ขั้นตอนที่ 2: คำนวณ Center of Gravity
สูตร:

X (Longitude) = Σ(Xi × Wi) / ΣWi
Y (Latitude) = Σ(Yi × Wi) / ΣWi

โดย Wi = น้ำหนัก (ปริมาณความต้องการ)
การคำนวณ:
X = [(100.5708×500) + (100.6048×300) + (100.6093×400) + (100.5932×200) + (100.6000×350)] / (500+300+400+200+350)
X = 179,054.06 / 1,750 = 100.5909
Y = [(13.8298×500) + (13.8164×300) + (13.6686×400) + (14.0299×200) + (13.5800×350)] / 1,750
Y = 24,127.98 / 1,750 = 13.7874

📍 ผลลัพธ์
พิกัดที่เหมาะสมที่สุด: 13.7874, 100.5909
ลองนำพิกัดนี้ไปค้นใน Google Maps จะพบว่าอยู่บริเวณ ดินแดง-ห้วยขวาง ซึ่งเป็นจุดศูนย์กลางที่สามารถกระจายสินค้าไปยังลูกค้าทั้ง 5 รายได้อย่างมีประสิทธิภาพ!

💡 ข้อดีของวิธี Center of Gravity
✅ ลดระยะทางการขนส่งโดยรวม
✅ ประหยัดต้นทุนเชื้อเพลิง
✅ ลดเวลาการจัดส่ง
✅ คำนึงถึงปริมาณความต้องการแต่ละพื้นที่

📌 ข้อควรระวัง
วิธี Center of Gravity เป็นเพียงจุดเริ่มต้นในการตัดสินใจ ในทางปฏิบัติต้องพิจารณาเพิ่มเติม:

สภาพการจราจร
ราคาที่ดิน/ค่าเช่า
โครงสร้างพื้นฐาน (ทางด่วน, ถนนหลัก)
กฎหมายและข้อบังคับเขตพื้นที่
ความพร้อมของแรงงาน

🎓 สรุป
การใช้เครื่องมือทางวิทยาศาสตร์อย่าง Center of Gravity ร่วมกับ Google Maps ช่วยให้เราตัดสินใจเลือกที่ตั้งศูนย์กระจายสินค้าได้อย่างมีเหตุผล ลดความเสี่ยงจากการตัดสินใจด้วยสัญชาตญาณเพียงอย่างเดียว
ลองนำไปประยุกต์ใช้กับธุรกิจของคุณดูนะครับ! 🚚📦